Berisping voor advocate vanwege onzorgvuldige werkwijze echtscheidingsdossiers van mediators

Advocate krijgt berisping wegens onzorgvuldige behandeling echtscheidingszaken. Ze beoordeelde door andere scheidingsprofessionals opgestelde convenanten zonder cliënten te identificeren of te spreken. Op basis van die convenanten diende ze de verzoekschriften tot echtscheiding in. Ondanks aanpassing van haar werkwijze op eigen initiatief, krijgt ze een waarschuwing.

Wat was er aan de hand? 
Een advocate treedt in april 2019 in dienst bij een advocatenkantoor. Bij dit kantoor is het een gangbare werkwijze om echtscheidingsconvenanten die van mediators worden ontvangen te beoordelen zonder:

• Cliënten te identificeren
• Cliënten een opdrachtbevestiging te sturen
• (een) bespreking(en) met betreffende cliënten te voeren.

Op basis van die convenanten werden vervolgens de verzoekschriften tot echtscheiding ingediend bij verschillende rechtbanken.

In mei 2021 start de advocate met een opleiding van de vFAS. Op de eerste dag van deze opleiding wordt aandacht besteed aan de zorgplicht van een gemeenschappelijke echtscheidingsadvocaat. Vanaf dat moment past de advocate haar werkwijze aan.

Door de deken wordt een zogenaamd dekenbezwaar[1] ingediend tegen de advocate, omdat zij met haar handelwijze in de periode van april 2019 tot mei 2021 tuchtrechtelijk verwijtbaar heeft gehandeld in de zin van art. 46 Advocatenwet. Op een advocaat die optreedt namens twee partijen rust volgens vaste jurisprudentie van het Hof van Discipline een zware zorgplicht. Het is volgens die jurisprudentie de verantwoordelijkheid van de advocaat om de inhoud van een aan hem voorgelegd echtscheidingsconvenant te toetsen.

De advocate verweert zich door te stellen dat:

• Zij haar werkwijze onmiddellijk en op haar eigen initiatief heeft aangepast toen zij zich op de eerste dag van de specialisatie-opleiding realiseerde dat de ‘normale’ gang van zaken bij haar kantoor onjuist en onzorgvuldig was.
• Haar werkwijze heeft er niet toe geleid dat er een klacht is ingediend door een van de ex-echtgenoten waarvan zij het verzoekschrift heeft ingediend in de bedoelde periode.

Ondanks haar verweer, acht de Raad van Discipline het passend dat de advocate een waarschuwing krijgt en wordt veroordeeld in de proceskosten.

Belang voor de praktijk
Volgens de wet kan een verzoekschrift tot echtscheiding uitsluitend worden ingediend door een advocaat.[2] Omdat een scheiding naast juridische en procedurele aspecten uit financiële, fiscale en sociaal emotionele aspecten bestaat wordt een groot deel van de scheidingen in Nederland begeleid door niet-advocaten. Deze professionals dienen, in verband met deze procedurele verplichting, het verzoekschrift tot echtscheiding door een advocaat in te laten dienen bij de rechtbank. Het is volgens het tuchtrecht van de advocatuur de verantwoordelijkheid van de advocaat om, voordat deze het verzoekschrift indient bij de rechtbank, de inhoud van een echtscheidingsconvenant te toetsen. Dit legt een zware last op de advocaat die de scheiding (deels) over zal moeten worden. Dat is inefficiënt, kostenverhogend en niet in het belang van de scheidingsconsument. Er ontstaan daarnaast ongewenste knelpunten voor zowel de advocaat als de scheidingsprofessional.

Een scheidingsprofessional neemt de verantwoordelijkheid voor hoogwaardige en zorgvuldige scheidingsbegeleiding op zich. Als het goed is voldoet deze professional aan hoge kwaliteitsnormen ten aanzien van bijvoorbeeld de juridische, financiële en fiscale aspecten van een scheiding. Een professionele scheidingsbegeleider zorgt er daarnaast voor dat deze goed verzekerd is tegen schade veroorzaakt door beroepsfouten. Op die manier is de scheidingsconsument ook zonder betrokkenheid van een advocaat verzekerd van kwalitatief hoogwaardige dienstverlening.

Conclusie en aanbeveling
De verschillende beroepsgroepen die betrokken zijn bij scheidingen kunnen elkaar versterken door samen te werken. Door in voorkomende situaties gebruik te maken van elkaars deskundigheid kan de scheidingsconsument optimaal worden begeleid.

Om de belangen van alle betrokken partijen te waarborgen pleit de Scheidingsdeskundige ervoor om de verplichte procesvertegenwoordiging bij een gezamenlijk verzoek tot echtscheiding te heroverwegen. Goed opgeleide professionals die voldoen aan duidelijke kwaliteitsnormen ten aanzien van deskundigheid, gedrag en een deugdelijke beroepsaansprakelijkheidsverzekering dienen in staat te worden gesteld om het gemeenschappelijke verzoek tot echtscheiding voor hun cliënten in te dienen.

Op korte termijn dient de buitenproportionele druk op de advocaat verminderd te worden door het versoepelen van het advocatentuchtrecht in situaties waarbij een gemeenschappelijk verzoek tot echtscheiding wordt ingediend voor cliënten die niet persoonlijk door de advocaat zijn begeleid.

De leergang Register Erkend Scheidingsadviseur biedt een complete opleiding voor professionals die hun juridische, financiële en fiscale kennis op het gebied van scheidingen verder willen ontwikkelen en verdiepen.

Begeleiding bij juridische afwikkeling
Als gebruiker van het abonnement praktijkondersteuning van de Scheidingsdeskundige kun je bij de formele procedure richting de rechtbank gebruik maken van een gespecialiseerde familierechtadvocaat. Deze begeleiding gaat verder dan het indienen van het echtscheidingsverzoek bij de rechtbank.

[1] Een dekenbezwaar is een klacht ingediend door de deken van de orde van advocaten tegen een advocaat op grond van artikel 46 van de Advocatenwet. Het wordt gebruikt wanneer de deken van mening is dat een advocaat tuchtrechtelijk verwijtbaar heeft gehandeld en dit ter beoordeling aan de tuchtrechter moet worden voorgelegd.
[2] Art. 278 lid 3 Rv en art. 281 Rv