Vergoedingsrechten bij consumptieve bestedingen

Geplaatst op 26 mei 2020

Op 5 april 2019 heeft de Hoge Raad[1] een zeer relevante uitspraak gedaan inzake vergoedingsrechten bij consumptieve bestedingen. In dit artikel gaan we in op de essentie van deze uitspraak en de gevolgen voor de beroepspraktijk van de financieel adviseur.

 

Wat was er aan de hand?

Elisabeth en Hendrik zijn in 1985 met elkaar in gemeenschap van goederen gehuwd. Elisabeth krijgt zowel in 2002 als in 2004 als in 2006 een bedrag van € 10.000 netto onder uitsluiting geschonken van haar ouders. Het bedrag van € 30.000 is overgeboekt naar de gezamenlijke bankrekening van Elisabeth en Hendrik. Het bedrag van de schenkingen is besteed aan de huishouding, vakanties en consumptieve uitgaven. In 2014 wordt het huwelijk van Elisabeth en Hendrik door echtscheiding ontbonden. Bij de scheiding eist Elisabeth haar € 30.000 terug. Volgens Hendrik geldt ‘op is op’ en kan er daarom geen sprake van zijn dat Elisabeth recht heeft op een vergoeding. 

 

Wie heeft gelijk? Kunnen consumptieve bestedingen aanleiding zijn voor een vergoedingsrecht?

De Hoge Raad heeft beslist dat de vrouw een vorderingsrecht heeft op de gemeenschap, ook als de gelden zijn geconsumeerd. Het is aan de man om feiten en omstandigheden te stellen op grond waarvan het vergoedingsrecht van de vrouw op de gemeenschap niet ten gelde kan worden gemaakt. Van dergelijke feiten en omstandigheden kan sprake zijn als:

  • uit het gemeenschapsvermogen privéschulden van de vrouw zijn voldaan;
  • er is afgesproken dat de vrouw met betrekking tot bepaalde uitgaven van de gemeenschap geen aanspraak op vergoeding heeft, ook al zijn die uitgaven geheel of ten dele gefinancierd uit haar privévermogen;
  • de vrouw minder heeft bijgedragen aan de kosten van de huishouding dan waartoe ze gehouden was.

De man heeft geen van deze situaties kunnen bewijzen. De vrouw heeft bij de echtscheiding recht op een bedrag van € 30.000 uit hoofde van een vergoedingsrecht in verband met de onder uitsluiting verkregen gelden. Met deze uitspraak maakt de Hoge Raad een eind aan de zeer uiteenlopende uitspraken ten aanzien van vergoedingsrechten en consumptieve bestedingen.

 

Belang voor de praktijk:

Tijdens relaties wordt geld “vermengd”. Hierbij kan gedacht worden aan de volgende situaties:

  • Verwerving woning
  • Aflossing schulden
    • Incidenteel
    • Periodiek (annuïteit)
  • Verbouwing
  • Spaarpolis
  • Consumptieve uitgaven (zie uitspraak Hoge Raad)

In veel gevallen worden er geen afspraken gemaakt over de onderlinge verwachtingen ten aanzien van de gemaakte keuzes. Het is daarnaast waarschijnlijk dat de gemaakte keuzes buiten het zicht van de financieel adviseur hebben plaatsgevonden. Wat kun je als financieel adviseur dan nog betekenen?

Een betrokken financieel adviseur doet er goed aan om periodiek aan zijn of haar cliënten te vragen of zij de afgelopen periode relevante financiële keuzes hebben gemaakt.  Op dat moment kan gewezen worden op de noodzaak hun verwachtingen hieromtrent schriftelijk vast te leggen. Op dat moment kan alsnog een overeenkomst worden opgesteld waarin de verwachtingen worden vastgelegd. Hierdoor worden eventuele problemen bij scheiden (en ook bij overlijden) voorkomen. Hier liggen nieuwe advieskansen voor de financieel planner.

 

Belang voor de praktijk van scheidingsprofessionals:

Voor scheidingsbegeleiders is het van belang om bij een scheiding te onderzoeken of er vanuit privévermogen is bijgedragen aan de kosten van de huishouding. Uit het arrest blijkt dat het te kort door de bocht is om te stellen “op is op”. Mogelijk zijn er, ondanks dat het consumptieve bestedingen betreft, vergoedingsrechten ontstaan. Scheidingsprofessionals dienen dit te inventariseren en op de agenda te zetten. Hierdoor kan de scheiding zorgvuldiger worden afgewikkeld.

 

Auteur: Drs. J.O. Horsthuis, eigenaar van de ScheidingsDeskundige

Publicatiedatum: 26 mei 2020

[1] Hoge Raad 5 april 2019, ECLI:NL:HR:2019:504

 

Opleiding Register Financieel Echtscheidingsadviseur (RFEA)

Wilt u uw kennis ten aanzien van het scheidingsproces verder verdiepen? In september starten wij weer met onze opleiding Register Financieel Echtscheidingsadviseur. Kijk voor meer informatie op onze website of neem contact met ons op door te bellen naar 074-3032642.

Opleiding Register Financieel Echtscheidingsadviseur
 

Toolkit vastleggen vergoedingsrechten

Tijdens relaties vermengen uw cliënten geld. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij de verwerving van een woning waarbij één van beide partners meer eigen middelen inbrengt dan de andere partner. Ook kan het gaan om het voldoen van verbouwingskosten of aflossingen op de hypotheek. Bij een scheiding of overlijden kan discussie ontstaan over de verwachtingen van de in het verleden gemaakte keuzes. In het verlengde van deze discussies liggen, als betrokkenen er niet uitkomen, juridische procedures. Juridische procedures zijn onzeker, duren lang en kosten veel geld. In het ergste geval raken kinderen van procederende ex-partners in de knel door het geëscaleerde conflict van hun ouders. Bij een overlijden speelt hetzelfde risico. Hier kunnen erfgenamen andere verwachtingen hebben van het vergoedingsrecht dan wanneer de nog levende partij die betrokken was bij het vergoedingsrecht. Als zij er niet uitkomen ligt een langdurige juridische procedure op de loer. De schade die voortvloeit uit het achterwege blijven van vastlegging van de keuzes die partners hebben gemaakt, had voorkomen kunnen worden als cliënten hun afspraken hadden vastgelegd in een overeenkomst. De ScheidingsDeskundige heeft daarom speciaal voor de financieel adviseur de “Toolkit Vastleggen Vergoedingsrechten” ontwikkeld. Met deze Toolkit kunt u in de betreffende situaties uw cliënten efficiënt en doelgericht helpen bij het vastleggen van vergoedingsrechten. Hiermee kunt u uw betaalde dienstverlening uitbreiden. U onderscheidt zich hiermee tevens van andere adviseurs. De toolkit kunt u bestellen in onze kennisbibliotheek:

Toolkit vergoedingsrechten


© Copyright - De Scheidingsdeskundige