Aftrekbare kosten bij scheidingsbegeleiding

Geplaatst op 1 oktober 2020

Vanuit de scheidingsadviespraktijk ontvangen wij regelmatig vragen over de kosten van scheidingsbegeleiding en de eventuele mogelijkheid deze kosten af te kunnen trekken. Het is van groot belang dat de scheidingsconsument goed wordt geïnformeerd over de mogelijkheden. Hierdoor kan optimaal gebruik worden gemaakt van de fiscale faciliteiten. Anderzijds kunnen fiscale problemen door een verkeerde uitleg van de regels worden voorkomen.

Kosten van scheidingsbegeleiding zijn niet aftrekbaar voor de inkomstenbelasting. Hierbij geldt een uitzondering voor de kosten die samenhangen met het verkrijgen van (een afkoopsom van) partneralimentatie. In dit artikel wordt ingegaan op de fiscale aspecten van partneralimentatie en de mogelijk aftrekbare kosten die hiermee samenhangen. Ook wordt concreet aangegeven hoe u hier als scheidingsprofessional in de praktijk mee om kunt gaan.

Fiscale aspecten van partneralimentatie

Bedragen die een alimentatiegerechtigde ontvangt uit hoofde van een overeenkomst ten aanzien van partneralimentatie worden aangemerkt als belastbare periodieke uitkeringen en verstrekkingen.^[1] Hierover dient inkomstenbelasting en inkomensafhankelijke premie voor de Zorgverzekeringswet betaald te worden.^[2] Deze belastbare periodieke uitkering en verstrekking verhoogt tevens het inkomen uit werk en woning en verlaagt daarmee de algemene heffingskorting.^[3] Daarnaast verhoogt dit inkomen het zogenaamde verzamelinkomen^[4] voor de toeslagen. Het recht op een eventuele toeslag zal door de ontvangen partneralimentatie worden verlaagd. 

De kosten voor het verkrijgen, innen en behouden van deze partneralimentatie zijn fiscaal aftrekbaar.^[5] Dit belastingvoordeel geldt uitsluitend voor de alimentatiegerechtigde. De belastingdienst verstaat onder deze kosten:^[6]

• advocaatkosten;
• telefoonkosten;
• portokosten;
• reiskosten.

Naast advocaatkosten zijn kosten van andere scheidingsprofessionals ook aftrekbaar. Deze kosten dienen uiteraard dan wel te zien op het verkrijgen, innen en behouden van de partneralimentatie. Hierbij is het van belang dat de partneralimentatie daadwerkelijk is overeengekomen in het echtscheidingsconvenant. Een rechterlijke uitspraak volstaat in dit kader overigens ook. Ook is het voldoende dat toen de kosten werden gemaakt, redelijkerwijs viel te verwachten dat de partneralimentatie zou worden toegekend.^[7]

Om duidelijkheid te verkrijgen over welk deel van de kosten aftrekbaar zijn, is het raadzaam om een gespecificeerde factuur op te stellen. Hierop dienen de kosten die zijn gemaakt voor het verkrijgen van partneralimentatie gespecificeerd te staan. Of er sprake is van een eenzijdige of gezamenlijke begeleiding maakt geen verschil. Dit ondanks het gegeven dat de ene partner wel recht heeft op aftrek (de alimentatiegerechtigde) en de andere partner niet (de alimentatieplichtige). Bij een gezamenlijke begeleiding kunnen de kosten ten behoeve van het verkrijgen van partneralimentatie ook gespecificeerd worden. Voor de aftrekbaarheid is het van belang dat deze specifieke kosten uitsluitend drukken op de alimentatiegerechtigde. Dit kan bewerkstelligd worden door in het convenant expliciet op te nemen dat deze kosten voor rekening van de alimentatiegerechtigde komen. Deze optie hebben wij reeds opgenomen in onze modelconvenanten.

Indien de werkzaamheden worden verricht op basis van een uurtarief, dan wordt er een urenregistratie bijgehouden en kan het deel van de uren die zijn besteed aan de partneralimentatie vrij eenvoudig worden vastgesteld. De werkelijke bestede uren kunnen naar onze mening niet leiden tot een ongebruikelijk bedrag.

In de praktijk wordt soms een vast tarief gerekend voor de begeleiding van de scheiding. Deze kosten zien vanzelfsprekend op meer dan alleen de partneralimentatie. De overige kosten, bijvoorbeeld voor de echtscheidingsprocedure, de verdeling van het vermogen, opstellen ouderschapsplan, afwikkelen pensioenen et cetera, zijn niet aftrekbaar. In redelijkheid zal dan een deel van de totale kosten die drukken op de alimentatiegerechtigde dienen te worden bepaald (voor zover dit betrekking heeft op de partneralimentatie en het bedrag gebruikelijk^[8] is). In deze situatie is het mogelijk lastiger te bepalen welk deel van de kosten ziet op het verkrijgen van partneralimentatie. Bij een vast tarief is het raadzaam op basis van het aantal bestede uren de specifieke kosten ten aanzien van de advisering omtrent het verkrijgen van partneralimentatie te specificeren. Hierdoor kan nooit discussie ontstaan over een mogelijke onredelijke hoogte van de aftrek.

In onze kennisbibliotheek treft u een modelfactuur voor de situatie van begeleiding op basis van een vast tarief.

Verkrijgen van pensioenrechten

Afspraken omtrent verevening van pensioenen dienen in principe binnen twee jaren na de scheiding aan de pensioenuitvoerder te worden gemeld. Als dat niet gebeurt vervalt het recht op rechtstreekse betaling vanuit de pensioenuitvoerder.^[9] Het pensioen zal dan rechtstreeks door de partner die het pensioen heeft opgebouwd aan de ex-partner worden uitbetaald. Fiscaal wordt een dergelijke verhouding gelijk behandeld als partneralimentatie. De kosten die dan gemaakt moeten worden door de vereveningsgerechtigde om tot pensioenverevening te komen, vormen tevens fiscaal aftrekbare kosten ter verwerving van “partneralimentatie”.^[10]

Overige relevante aspecten

Kosten voor de verwerving, inning of behoud van kinderalimentatie zijn niet aftrekbaar.

Belastingaangifte

Verzorgt u de belastingaangifte voor de alimentatiegerechtigde in het jaar van scheiding, dan dient u de aftrekbare kosten op te voeren in de aangifte inkomstenbelasting. Zie ook model e-mail verzorgen belastingaangifte. Is de aangifte inkomstenbelasting in het jaar van scheiding uitbesteed, dan is het belangrijk de cliënten expliciet te wijzen op de aftrek van de kosten die samenhangt met het verkrijgen van (een afkoopsom van) partneralimentatie, onder verwijzing naar uw gespecificeerde factuur.

[1] Art. 3.101 lid 1b Wet IB 2001

[2] Art. 2.3 a Wet IB 2001 en art. 43 ZVW

[3] Art. 8.10 Wet IB 2001

[4] Art. 2.18 Wet IB 2001

[5] Art. 3.108 Wet IB 2001

[6] www.belastingdienst.nl/scheiden

[7] Rechtbank Zeeland-West-Brabant 12 december 2019, ECLI:NL:RBZWB:2019:5615

[8] Art. 3.108 Wet IB 2001

[9] Art. 2 lid 2 WVPS

[10] Art. 3.108 Wet IB 2001